به نام خدا

مسابقه : ستاره ها

موضوع : قرآن

هدف کلی :در این درس مخاطبین ضمن انجام مسابقه جذاب و پاسخ به سوالا ت قرآنی با  آیه ای از قرآن  کریم (آیه الکرسی)  به طور کامل با مفاهیم، معانی و..... آن آشنا می شوند.

اهداف جزیی :

در این درس مخاطبین با موارد زیر آشنا می شوند.

1.استفاده از قالب مسابقه برای آموزش مفاهیم قرآنی

2. ترجمه لغات و معانی واژگان آیه الکرسی ؛

3. حفظ آیه الکرسی ؛ 4.افزوده شدن اطلاعات قرآنی و دینی،  5. موارد خواندن آیه الکرسی

6. چالاکی و هیجان در مسابقه

هدف رفتاری :

امید می رود در پایان این مسابقه  مخاطبین بتوانند با فهم آیه الکرسی قدرت خدا را دریابند و خدا رادر زندگی  ناظر بدانند و اعمال خود را با توجه به رضایت او تنظیم نمایند.

روش مناسب تدریس :

توضیحی فعال : مسابقه، جدول، کارت، بنر

رسانه های آموزشی : مسابقه فرهنگی

گروه : نوجوانان (ششم ابتدایی و دور اول دبیرستان)

تهیه و تنظیم : محمود خیری

بسم الله الرحمن الرحیم

به نام آن که رحمان و رحيم است                    کتابش نور و پيغامش عظيم است

با سلام خدمت شما مسابقه دهندگان و تماشاچیان گرامی  این دکوری[1] که امروز می بینید یازده ستاره[2] که در روی تابلوی بنری است - با مقوا یا یونالیت توسط دوستان شما برای مسابقه آماده و به روی دیوار یا (تخته وایت برد با آهن ربا نصب شده) - ، روی هر کدام یک شماره نوشته شده است و مطالبی بر روی آن ، که سوالات مسابقه می باشد وبه ترتیب[3] جلو می رویم .

با سلام ودرود بر شما که آماده شده اید برای مسابقه قرآنی و جواب دادن به سوالات قبل از شروع مسابقه یک سوال می پرسم تا آماده شوید برای مسابقه . اسم مسابقه مون ستاره هاست و  می دانید که ستاره نام یکی از

سوره های قرآن است می توانید بگویید نام قرآنی سوره چیست؟ احسنت سوره نجم

چون جلسه ما قرآنی است تلاش کردیم  تا سوالات مسابقه بیشتر رنگ و بوی قرآنی داشته باشد.[4] البته در دو مرحله مسابقه ورزشی داریم.  برای انجام مراحل مسابقه آماده اید ؟بله .  با  ذکر  یک صلوات قرآنی می رویم تا مسابقه را شروع کنیم .

ابتدا من در خواست می کنم دو  گروه در جایگاه مسابقه قرار گیرند و هر موقع آمادگی لازم را دارند اعلان نمایند.[5] تا مسابقه را شروع نماییم.

برای اینکه ببینیم اول با کدام گروه شروع کنیم[6] ، قرعه کشی می کنیم و با سوال ها مسابقه شروع می شود، در صورتی که گروهی پاسخ صحیح دهد در هر مرحله آن گروه امتیاز می گیرد.

در هر مرحله هر گروه یک شماره را انتخاب می نماید. – این نوشته شماره ها به ترتیب انجام شده که بیان کار ساده تر باشد اما برای اجرای شما این کار ضرورتی ندارد-

از گروه اول در خواست می کنم سوال اول را از روی ستاره شماره 1 بیاورد خوب پشت ستاره شماره یک هم یکی از حروف الفبا نوشته شده است که آن را داخل خانه جدول رمزی[7] قرار می دهم.  (جدول رمزی دارای 16 حرف است که درهر مرحله یکی از حروف آن مشخص می شود) الان حرف " ز" را در خانه شماره "1" قرار می دهم ، سوال می کنم هر گروهی بلد بود زنگ بزند -دست خود را بلند کند - امتیاز ها توسط کمک مربی [8] ثبت می شود - و اگر دو گروه بلد نبودند از تماشا چیانی که در آنجا حضور دارند سوال می شود. و در اخرین مرحله خودم  پاسخ را می دهم.

مرحله اول مسابقه : مسابقه اولین سوال

سوال اول با این روش سوال می شود ابتدا سه سید را روی تخته می نویسم[9] شما از این "سید ها " به چه چیزی میرسید ؟یک کمی سخته کمکتون می کنم جلوی این سه سید کلمه هایی می نویسم  حالاهر کدام از شما دو گروه بلد است پاسخ دهد. (15 امتیاز)  لطفا به این سوال ها پاسخ دهید.

بهترین و برترین کلام ها و کتاب های آسمانی کدام است؟ قرآن

بهترین سوره قرآن کدام است؟ بقره

بهترین آیه های سوره بقره کدام است؟ آیه الکرسی

    سيد                                      سيد الکلام ؟                                                سيد الکلام ؟   القرآن                    

   سيد                                     و سيد القرآن ؟                                              و سيد القرآن ؟   البقره

   سيد                                    و سيد البقره ؟                                              و سيد البقره ؟   آيه الکرسي

مرحله دوم مسابقه : مسابقه کدام کتابه؟(10 امتیاز)

گروه دوم ، لطفا سوال ستاره دوم را بیاورد؟  - حرف دوم " ا" داخل خانه شماره 2 از جدول رمزی می نویسیم – سوال را می خوانم  به ترتیب جواب را بگویید. هر سوال 5 امتیاز

کتاب حضرت موسی علیه السلام چیست؟ تورات

کتاب حضرت عیسی علیه السلام چیست؟ انجیل

کتاب حضرت علی علیه السلام چیست؟ نهج البلاغه

کتاب حضرت سجاد علیه السلام چیست؟ صحیفه سجادیه

برای اینکه شما حضار هم آماده باشید از شما هم سوال می کنم پس حواس ها جمع باشه.

مرحله سوم ، مسابقه اعداد: گروه اول لطفا سوال ستاره سوم را بیاورد؟  - حرف سوم " س" داخل خانه شماره 3 از جدول رمزی قرار می دهم - هر گروهی بلده زودتر زنگ بزنه -دستش را زودتر بلند کنه-[10] . شما بگویید از این عدد چه می فهمید؟ عدد 50

کاملا صحیح گفتید تعداد کلمات آیه الکرسی 50 کلمه است . یکی از دانش آموزان داوطلب [11] آیه را سریع از حفظ بخواند " اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَی الْقَیومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِی یشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ یعْلَمُ ما بَینَ أَیدِیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا یحِیطُونَ بِشَی‌ءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِما شاءَ وَسِعَ کرْسِیهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ لا یؤُدُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِی الْعَظِیمُ " در روایات و نزد مشهور فقیهان، آیة الکرسى تنها همین آیه است نه به ضمیمه دو آیه بعد آن.[12]چند تا کلمه بود 50 تا

دوباره عدد 50 در ارتباط با آیه الکرسی سوال سخت است راهنمایی می کنم " خیر و برکت" بله صحیح است در هر کلمه 50 خیر و برکت وجود دارد.

عدد 114 چیست؟ جواب  تعداد سوره های قرآن

مرحله چهارم مسابقه حدیث : گروه دوم لطفا سوال ستاره چهارم را بیاورد؟  - حرف چهارم " ن" داخل خانه چهارم جدول رمزی قرار می دهم - هر گروهی بلده زنگ بزنه - دستش را زودتر بلند کنه.-

ترجمه حدیثی بگویید در ارتباط با اهمنیت آیه الکرسی ؟ راهنمایی کنم از همین کارتهایی که خواندید و اعدادی که بیان شد می توانید حدیث را بگویید. (10 امتیاز) البته قبول دارم سوال سخت است اما کمکتون می کنم.   خوب حدیث را با هم یک بارمی خوانیم . قال علی علیه السلام فرمودند :                                     سَيِدُ الکَلامِ القرآن وَ سَيِدُالقرآن البَقَرَه وَ سيدُ البَقَرَه آيهُ الکرسي  

خیلی خوب تکرار کردید اما این حدیث ادامه هم دارد که من سریع ادامه حدیث را برای شما بیان می نمایم. این حدیث[13] را حضرت علی علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله و السلم شنیده است[14]

... سَيِدُ الکَلامِ القرآن وَ سَيِدُالقرآن البَقَرَه وَ سيدُ البَقَرَه آيهُ الکرسي يا عليَّ اِنَّ فيها لَخَمسينَ کَلِمَهٍ في کلِ کلمهٍ خمسونَ بَرَکَه1 . اینجا هم بتوانید ترجمه حدیث را بگویید امتیاز می گیرید.

ترجمه حديث رسول اکرم (ص) ضمن حديثي به علي عليه السلام فرمود . قرآن کلام برتر و بزرگ است و سوره بقره سيد قرآن و آيه الکرسي سيد بقره است , سپس فرمود در آيه الکرسي 50 کلمه است و در هر کلمه 50 برکت و خير وجود دارد

مرحله پنجم مسابقه چه شماره ام؟ (9 امتیاز)

گروه اول لطفا سوال ستاره پنجم  را بیاورد - حرف پنجم " ا " داخل خانه پنجم جدول رمزی قرار می دهم پس از شنیدن سوال هر گروهی بلد است زودتر زنگ بزند -دستش را زودتر بلند کنه - آیه الکرسی چندمین آیه از سوره بقره است؟     255عدد 255 کاملا صحیح است.

سوره بقره چندمین سوره از قرآن است؟ دوم  بله دومین سوره قرآن

سوره بقره درچه جزء هایی از قرآن قرار دارد؟ اول، دوم،سوم

سوال برای حضار سه ورزشی که اسلام به آن ها سفارش زیاد نموده است کدامند؟اسب سواری، شنا، تیر اندازی که این ورزشها انسان را شاداب و چابک می کند ما هم برای اینکه شرکت کنندگان شاداب تر شوند مسابقه پرتاب دارت[15] داریم

مرحله ششم مسابقه پرتاب دارت  برای هر گروه 10 امتیاز

گروه دوم لطفا  سوال ستاره ششم را بیاورد؟  - حرف ششم " س " داخل حرف ششم ازجدول رمزی قرار می دهیم

هر گروه به ترتیب  پنج دارت[16] پرتاب می کند و امتیاز های گروه جمع می شود وبه گرو ها امتیاز مربوطه اعطا می شود          مرحله هفتم مسابقه معنی این لغت چیه:

گروه اول لطفا ستارهفتم را بیاورد؟  - حرف هفتم " ن " داخل خانه هفتم از جدول رمزی می نویسیم – خوب تا اینجا نتوانستید رمز جدول را حدس بزنید ، اشکالی ندارد مسابقه را ادامه می دهیم به ترتیب پاسخ دهید.

روی این کارت ها لغت هایی نوشته شده است[17] و یکی یکی از شما می پرسم - 30 امتیاز دارد از هر گروه سه لغت پرسیده می شود - هر کس بلد نباشه از نفر بعدی می پرسم آماده اید؟[18]

                                                     زنده

                                                    نگهدارنده و پاینده

         خواب سبک و به قول ما چرت

                                                   خواب عادی و معمولی

                                                   فرا گرفته و طاقت و توانایی دارد

                                               هر پایه و شالوده ای که به توان به آن اعتماد کرد

                               به زحمت و سختی نمی اندازد اورا

                               بالا است در اقتدار و نفوذ خداوند عالی

                              بزرگ و در اینجا معنایش عظیم الشان است

حالا که ترجمه لغات را به این خوبی پاسخ دادید نوبت می رسه به ترجمه آیات که در هر سوال بخشی از آیه[19] را از شما یکی یکی سوال کنم. 30 امتیاز دارد از هر گروه سه ترجمه پرسیده می شود .

مرحله هشتم مسابقه ترجمه این قسمت از آیه را بگو:

گروه دوم لطفا سوال ستاره هشتم را بیاورد؟  - حرف هشتم  " ا " داخل خانه هشتم از جدول رمزی قرار می دهیم -می نویسیم – به ترتیب پاسخ دهید.

لا اله الا هو : احدی جز او سزاوار پرستش و خدایی نیست

الحی القیوم: زنده ای که قائم است، قیوم عالم و دانای به امور

لا تاخذه سنه و لا نوم: او را نه چرت و نه خواب سنگین می گیرد(یعنی او غافل از مردم نمی گردد و آن ها را فراموس نمی نماید)

له ما فی السموات و ما فی الارض: برای او است سلطنت آنچه در آسمان ها و زمین است

من ذا الذی یشفع عنده الا باذنه: کیست که شفاعت کند نزد او جزء به اجازه اش

یعلم ما بین ایدیهم و ما خلفهم  : می داند آنچه رو به رو و آنچه پشت سر ایشان است

و لا یحیطون بشی من علمه: به چیزی از دانش او احاطه ندارد

الا بما شاء : مگر آنچه را که خود او بخواهد

وسع کرسیه السموات و الارض: علم و آگاهی خدا آسمان ها و زمین را فرا گرفته است.

سوالهای حضار؟

ولا یووده حفظهما : بر خداوند حفظ آسمان ها و زمین سخت نمی باشد

هو العلی العظیم: او بالاتر است از مانندها ،او توانا است و عظیم الشان است

مرحله نهم مسابقه ورزشی: 10 امتیاز برای هر گروه

گروه اول لطفا سوال ستاره نهم را بیاورد؟  - حرف نهم " ب" را داخل خانه نهم از جدول رمزی قرار می دهیم –

پرتاب حلقه؟ هرگروهی به ترتیب 5 عدد پرتاب دارد داخل حلقه

از هر گروه یک نفر این حرکت را انجام می دهد یا می توانند هر کدامشان به ترتیب پرتابی انجام پرتابی انجام دهند، و نحوه انتخاب با خود شرکت کنندگان می باشد.

مرحله دهم مسابقه:

گروه اول لطفا سوال ستاره دهم را بیاورد؟  - حرف دهم " ا " داخل خانه دهم از جدول رمزی قرار می دهم - می نویسیم –خوب سوال را بخوانم " از حضور شما در مسابقه تشکر می شود" مثل اینکه سوال نداشت (پوچ)

مرحله یازدهم مسابقه:

گروه دوم لطفا سوال ستاره یازدهم را بیاورد؟  - حرف یازدهم " ت " داخل جدول رمزی می نویسیم –خوب سوال را بخوانم " شما اکنون برنده جایزه شده اید" به شما تبریک می گویم

خوب جدول رمزی را توانستید حدس[20] بزنید پیام آن چه است؟

حالا از شماره 11 به بعد ستاره ها را پشت رو می کنم و حروف ستاره ها را یکی یکی می خوانم و آن ها را در جای خود قرار می دهم این روش تا اتمام جدول ادامه پیدا می کند و چنانچه مخاطبین توانستند پیام را حدس بزنند مربی فورا بقیه حروف را داخل خانه ها قرار می دهد. اگر نتوانستند حدس بزنند مربی راهنمایی می کند و پیام جدول آشکار می شود.

پیام جدول: " قرآن کتاب انسان ساز "

ق -16

ر- 15

آ  -14

ن -13

ک -12

ت -11

ا -10

ب -9

ا  - 8

ن – 7

س - 6

ا – 5

ن -4

س - 3

ا -2

ز -1

سوال آخر از حضار: آیه الکرسی در چه اموری خوانده می شود؟ حداقل دو مورد را نام ببرید ؟ عالی بود هنگام سفر و هنگام خواب در پایان درس اگر مایل هستید من این دو مورد را همراه با موارد دیگر سریع بیان می کنم.

قرائت آیة الکرسى : بعد از وضو[21]  ، بر بالین محتضر[22]   هنگام دفن میت[23] ، پس از نمازهاى واجب[24]، هنگام پوشیدن لباس نو [25]، هنگام خواب، در سفر [26]و زمان رسیدن حاجی به عرفات براى وقوف[27] ، مستحب است .[28]

توضیح کوتاهی هم در خصوص پیام جدول می دهم و با یک صلوات قرآنی مسابقه را به پایان می دهیم.

نکاتی در خصوص اجرای بهتر مسابقه :

مربیان محترم با توجه به امکانات و توانمندی های خود مسابقه را اجرا کنند ، اگر اجرای برخی کارها یا برخی قسمت های مسابقه برای آن ها دشوار است می توانند آن را تغییر داده یا حتی حذف نمایند . هدف اصلی مسابقه پاسخ گویی و آموزش محتوای سوالات است که باید اجرا شود.

شرط ورود به مسابقه برای افراد شرکت کننده حفظ آیه « آیه الکرسی» همراه با  معانی می باشد که با این مسابقه با  مفاهیم  محتوای آن به شکل کاملتری آشنا شوند. - دو هفته وقت برای این کار کافی است-  اگر از برنامه فیلمبرداری می خواهید انجام دهید بهتر است در جلسه اول مخاطبین را جهت حفظ همراه با معنا و مفهوم توجیه نمایید و در جلسه دوم بعد از دوهفته امتحان مختصری بگیرید برای ورود دقیقتربه مسابقه.

مربی ازقبل تعدادی جایزه مناسب با شان افراد شرکت کننده و تماشاچیان تهیه می کند و فورا جایزه را در انتهای مسابقه  به افراد شرکت کننده تحویل می دهد.

جدول رمزی :

با پاسخ به هر مرحله از سوالهای مسابقه  مربی یک حرف از حروف جدول راطبق شماره در آن قرار می دهدو پس از یازده مرحله مسابقه 11 حرف جدول مشخص می شود هر گرو هی توانست در هر مرحله از مسابقه می تواند پیام جدول را بگوید.  جایزه حدس پیام 20 امتیاز است.          

مربی دقت نماید شماره ها یکی یکی از آخر به اول نوشته شده است که دانش آموزان با کمی دقت می توانند به پیام جدول برسند چنانچه پیام جدول را حدس زدند مربی توضیح بسیار کوتاهی می دهد. در خصوص محتوای پیام جدول « قرآن کتاب انسان ساز است  » ، کتاب زندگی  و.......است .                                            

شما برای اجرای یک مسابقه خوب و موفق به وسایل زیر نیازمندید همچنین دستور العمل های مربوطه را با دقت رعایت نمایید.

بنر مسابقه ستاره ها یک عدد ( در صورت نداشتن بنر جدول 16 خانه ای روی تابلو یا تخته بکشید)

تعداد یازده ستاره ( که روی هر کدام یک شماره از عدد 1 تا 11 نوشته شده است و پشت آن یکی از حروف الفبا )

می توانید با مقوا و یا کاغذ ستاره ها را درست نمایید و به وسیله یک تکه آهن ربای کوچک آن را بر روی تابلو نصب نمایید.

 پنج عدد ستاره کناری (که روی شماره های ان ها از عدد 12 تا  16 نوشته شده و پشت هر کدام یکی از حروف الفبا ).     این ستاره ها درمراحل مسابقه نقشی ندارند و فقط جهت استفاده و مشخص کردن خانه های جدول استفاده می شوند.

پرینت و کپی از سوال ها  تهیه نماید که هنگام برگزاری مسابقه کارشما ساده تر می شود.

این مسابقه بین دو نفر یا دو گروه برگزار می شود هر گروهی حق دارد یک شماره از یک تا یازده را انتخاب نماید ، مربی پس از خواندن سوال مربوط آن شماره و شنیدن پاسخ ، حرف ستاره مربوطه را در داخل جدول قرار می دهد .

در صورتی که این حروف تکرار شده باشد از ستاره های کناری که مشابه این حرف هستند ( یعنی یکی از اعداد 12 تا 16) استفاده می کند و خانه های خالی جدول را پر می کند. یا اینکه  مجری صبر کند پس از پایان سوالات یکی یکی حروف پشت ستاره های عدد 12 تا 16 را  پشت و رو نماید و بقیه حروف را مشخص نماید.

. بر روی بنر نیز می توان این تصاویر را کشید،در صورت نداشتن امکانات دکور تصویر جدول بر روی تخته کشیده می شود و تعداد 16 عدد ستاره بر روی کاغذ یا مقوای نازک کشیده می شود و با آهن ربا به تخته نصب می شود.[1]

. مربی بر روی هر ستاره یک پاکت قرار داده که درون آن سوال مسابقه است اگر این روش مشکل است و، سوال ها را خودش می خواند[2]

[3] . می شود به ترتیب هم نباشد

. این کلمات را می شود روی کارت نوشت و با آهن ربا تک تک روی تابلو یا تخته نصب کرد. تلاش شده است مسابقه ساده اجرا گردد تا امکان اجرای آن با حداقل امکانات مقدور باشد هر چند مربیان می توانند امکانات گستره تری را به کار بگیرد .  [4]

. مربی باید از قبل موضوع مسابقه را با دانش آموزان در میان گذاشته است و از آن ها در خواست مطالعه و آمادگی نماید.[5]

[6] . با نوعی قرعه کشی مثل عدد زوج یا فرد با کارت یک گروه را انتخاب کند، یا با پالام، پولوم، پلیش شروع کننده را انتخاب نماید.

. جدول رمزی جدول 16 خانه ای است که مربی روی مقوا یا بنر از قبل جدول را تهیه نموده و درکنار تابلو قرار می دهد[7]

. مربی یک نفر را به عنوان کمک انتخاب می کند در کنار تخته می ایستد یا می نشیند و امتیازات را ثبت می کند [8]

. مربی می تواند مطالب را روی چند کارت بنویسد و آن ها را روی تابلو وایت برد بوسیله آهن ربا نصب کند.[9]

. اگر زنگ ندارید می شود از یک کاسه و قاشق فلزی به جای زنگ استفاده نمود[10]

[11]  . اگر مربی صلاح دانست آیه را می تواند یکی  از تماشاگران داوطلب بخواند.

[12]  . جواهر الکلام ج۱۲، ص۲۱۵.    

. ادامه حدیث را به وسیله کارت ها روی تابلو قرار می دهم. تفسیر مجمع البیان جزء 1 – 2، ص 360 -   361[13]

عن علي عليه السلام قال : سمعت رسول الله (ص) يقول يا علي [14]

. با رعایت نکات کامل ایمنی مسابقه انجام شود، اگر امکانات بهتری موجود است دارد می توان به کار گرفت[15]

. [16] . در صورتی که دارت ندارید مسابقه جایگزین بگذارید مثل توپ و سبد یا..... هر پرتاب صحیح  امتیاز.

. مربی این کلمات را با خط درشت روی کارت نوشته و ترجمه ها را با خط ریز در پشت کارت می نویسد.[17]

. ترجمه های نزدیک به این ترجمه ها قابل قبول است[18]

[19]  . می توان این سوال ها را بر روی برگه A4پرینب گرفت و از مخاطبین سوال نمود.

. در صورتی که نتوانستند حدس بزنند مربی راهنمایی می کند و بقیه حروف را یکی یکی می گوید[20]

[21]  . العروة الوثقى ج۱، ص۲۰۰.

[22]  . العروة الوثقى ج۱، ص۳۷۵.

[23]  . الحدائق الناضرة ج۴، ص۱۰۵.

[24]  . مجمع الفائدة ج۲، ص۳۱۵.

[25]  . کشف الغطاء ج۳، ص۳۸.

[26]  . العروة الوثقى ج۲، ص۴۱۴.

[27]  . جواهر الکلام ج۱۹، ص۵۴.  

[28]  . همچنین در نمازهای مستحبی مانند نماز غدیر ، نماز شب اول قبر ونماز اعرابی وارد شده است. در نوافل در نافله‌هاى ظهر و رکعت دوم از دو رکعت نافله بین مغرب و عشا و رکعت نخست نماز و تیره مستحب است.